CÁC CẤP BỘ ĐOÀN TÍCH CỰC ĐẨY MẠNH TUYÊN TRUYỀN LUẬT PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ TRONG CÁC CƠ QUAN, TRƯỜNG HỌC

Các Quận, Huyện đoàn, Đoàn trực thuộc đồng loạt triển khai sản phẩm truyền thông phòng, chống ma túy dưới dạng Poster có tích hợp thông tin tuyên truyền bằng mã QR Code do Các cấp bộ Đoàn ban hành tại tất cả trường học các cấp và những nơi học sinh, sinh viên thường xuyên tập trung trên địa bàn thành phố. Trong đó tập trung làm rõ cho các em thấy Thuốc lá như con dao hai lưỡi gây nên bao nhiêu căn bệnh nguy hiểm và lấy đi sinh mạng của người hút bất cứ lúc nào. Đặc biệt đối với học sinh mức độ nguy hiểm của thuốc lá còn nghiêm trọng hơn. Hơn thế, thuốc lá cũng hình thành những thói quen xấu ở các em.

Trong thuốc lá có đến 7000 chất hóa học độc hại, trong đó có gần 70 chất gây ung thư như: Nicotin, hắc ín, Cacbonmonoxit, Hay chất phụ gia (Amoniac)… Khi hút thuốc, khói thuốc hít vào sẽ tạo điều kiện đưa các chất độc hại này theo đường miệng vào bên trong cơ thể con người.

Các chất độc hại tích tụ dần, phá hủy dần dần các tế bào cơ thể, gây nên những bệnh nguy hiểm. Điển hình nhất là các bệnh về phổi như: lao phổi, ung thư phổi, tràn dịch màng phổi, viêm phế quản phổi… Độ tuổi học sinh khi cơ thể đang phát triển, các bộ phận cơ thể dễ bị các chất độc tàn phá nhanh chóng. Khi thể trạng của các em chưa phát triển toàn diện, cơ thể không đủ kháng thể để chống lại những tác nhân độc hại từ khói thuốc lá. Tỷ lệ các em mắc các bệnh trên sẽ cao hơn rất nhiều so với những người trưởng thành hút thuốc. Ngoài ra, hút thuốc lá cũng là nguyên nhân khiến người hút mắc các bệnh về tim mạch, các bệnh ung thư, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này, và gây nên những biến chứng nguy hiểm khác. Không chỉ học sinh thôi đâu mà bất kì ai hút thuốc lá hay tiếp xúc với khói thuốc cũng đều dễ dàng gặp phải những căn bệnh như trên.

Thuốc lá không chỉ tác động đến cơ thể, sức khỏe các em mà còn ảnh hưởng xấu đến tinh thần và trí lực của các học sinh. Độ tuổi mới lớn là độ tuổi dễ bị cám dỗ và sa đà, nếu dấn thân vào thuốc lá các em sẽ dễ bị hủy hoại cả tương lai. Trong khói thuốc lá có chất nicotin gây nghiện, nó tác động trực tiếp đến hệ thần kinh còn non nớt của các em. Đa số những em học sinh hút thuốc lá thường bị thay đổi tâm tính, từ hiền lành mà trở nên cộc cằn, thô lỗ, dễ dàng nổi cáu, bẳn tính và có những hành động tỏ ra mình “nguy hiểm”. Không chỉ thế, để hút thuốc lá các em phải bỏ ra một số tiền không nhỏ để đáp ứng nhu cầu của mình. Trong khi đang tuổi ăn, tuổi mặc, mọi thứ đều phải ngửa tay xin bố mẹ thì lấy đâu tiền để hút thuốc?

Tiết kiệm, nói dối và thậm chí là ăn cắp để có tiền mua thuốc hút.Những thói quen xấu bắt đầu hình thành từ đó. Trong nhà trường, những học sinh này sẽ thường xuyên trốn học để tụ tập hút thuốc. Tác hại của thuốc lá đối với học sinh trong trường hợp này là việc hình thành nên các tính cách xấu cho các em – một điều rất nghiêm trọng trong tương lai.Thuốc lá không chỉ gây nên những căn bệnh nguy hiểm mà còn hủy hoại nhân cách học đường.

Các bạn học sinh, sinh viên được chỉ ra cụ thể những hậu quả khi hút thuốc lá thường xuyên gồm có:

– Sẽ gây khó khăn trong nhận thức, rối loạn hành vi,

– Ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy cho các mô của cơ thể,

– Làm giảm đáp ứng của nhịp tim khi hoạt động –> làm tăng nhịp tim

– Giảm khả năng học tập: vì khói thuốc lá khi giải phóng vào trong máu, tích lũy lâu sẽ –> tổn thương hệ thần kinh –> bào mòn tư duy chất xám –> làm giảm khả năng sáng tạo của các em học sinh dẫn đến chán học, thích chơi và có biểu hiện lôi kéo các bạn cùng hút cho vui –>chất lượng và hiệu quả học tập sa sút.

– Những người thường xuyên hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá sẽ có thể gặp phải các bệnh như ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, tim mạch, đột quỵ,…

– Phụ nữ mang thai hút thuốc lá hay hít khói thuốc lá của người khác sẽ dễ gây sẩy thai, sinh non, thai chết lưu, trẻ đẻ ra thiếu cân, trẻ dễ tử vong ngay sau sinh…

– Đối với trẻ em hít khói thuốc lá sẽ dễ bị viêm mũi, xoang, viêm phế quản phổi, hen,.. viêm tai giữa. Làm cho trẻ không tập trung để học tập. Để không bị mắc các bệnh do thuốc lá gây ra, chúng ta không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá của người khác đang hút nữa nhé.

Các chuyên gia tập trung giải thích cho các bạn học sinh cần trang bị kỹ năng từ chối lời mời hút thuốc từ bạn bè hoặc mọi người. Nói không với thuốc lá.

Nhận thức rõ mối nguy hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, Đảng và Chính phủ đã ban hành các chủ trương, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bộ Y tế đề xuất chưa cho phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh đối với sản phẩm gây nghiện và chưa có phương pháp cai nghiện riêng này, cũng như không thí điểm sản xuất, kinh doanh, sử dụng. Thay vào đó, cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phòng, chống buôn lậu và tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là trong các trường học. Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc, và chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá cho cán bộ công chức, người lao động của ngành và học sinh, sinh viên.

Việc xây dựng trường học không khói thuốc lá không chỉ đem lại một môi trường học đường trong lành an toàn, bảo vệ sức khỏe cho mọi người mà còn hướng đến một nếp sống văn minh cho thế hệ tương lai, bắt đầu từ việc giáo dục cho cán bộ, giáo viên, học sinh sống lành mạnh vì chính mình và vì cộng đồng. Các trường cần đẩy mạnh và làm phong phú các hoạt động xã hội, trong đó có các hoạt động lối sống, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh; gắn biển phòng, chống tác hại của thuốc lá tại cổng trường; đồng thời thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh. Bên cạnh đó, chú trọng công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường về giám sát học sinh tại nơi cư trú; tổ chức cho học sinh ký cam kết không hút thuốc lá; phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm tra, nghiêm cấm việc mua bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm có hình ảnh liên quan đến thuốc lá tại trường học. Mặt khác, nhà trường còn đưa công tác Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) vào tiêu chí thi đua của giáo viên và học sinh; khuyến khích giáo viên đưa nội dung PCTHTL vào giờ giảng một cách linh hoạt, phù hợp. Trang bị cho học sinh các kỹ năng từ chối lời mời hút thuốc từ bạn bè hoặc mọi người. Vận động các em nói không với thuốc lá. Coi trọng các các hình thức trực quan, các hoạt động ngoại khóa, sân khấu hóa tuyên truyền phổ biến pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá; tổ chức các đợt sinh hoạt chuyên đề, diễn đàn, tọa đàm có chủ đề về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của con người; Sinh hoạt dưới cờ hàng tuần đều có tuyên truyền và đã cam kết không tàng trữ, không hút, không sử dụng các chất gây nghiện trong đó có thuốc lá.

Còn về phía gia đình thì thường xuyên quan tâm, quản lý chặt trong sinh hoạt hàng ngày của con cái về thời gian, tiền bạc và các mối quan hệ bạn bè. Ngăn chặn không để các em tập hút, hút thuốc lá tại gia đình cũng như ở trường.

Trường học không chỉ chuyển tải kiến thức mà còn giáo dục, hình thành nhân cách học sinh, góp phần xây dựng môi trường phát triển lành mạnh, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập. Hút thuốc lá tại trường học tác động xấu tới môi trường giáo dục và gây ô nhiễm khói thuốc thụ động. Bên cạnh đó, ảnh hưởng đến việc giáo dục, rèn luyện nhân cách và tác động xấu đến sức khỏe học sinh. Vì vậy việc phòng chống tác hại thuốc lá trong trường học giúp các em học sinh không hút thuốc, góp phần quan trọng bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước.

️ Quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tác hại của thuốc lá

1. Được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá.

2. Yêu cầu người hút thuốc lá không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá.

3. Vận động, tuyên truyền người khác không sử dụng thuốc lá, cai nghiện thuốc lá.

4. Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá.

5. Phản ánh hoặc tố cáo cơ quan, người có thẩm quyền không xử lý hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá.

Thực hiện trường học không khói thuốc giúp các em học sinh, các thầy cô giáo đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc.

Thực hiện trường học không khói thuốc là một biện pháp hữu hiệu trong việc ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của các em học sinh, giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc. Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, thực hiện trường học không khói thuốc sẽ hỗ trợ tích cực những người hút thuốc giảm số lượng điếu hút và tăng thêm quyết tâm bỏ thuốc. Một trường học không khói thuốc góp phần xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học, hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa…, giảm chi phí vệ sinh môi trường.

️Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương trong phòng, chống tác hại của thuốc lá ( Đối với lãnh đạo nhà trường)

1. Đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ.

2. Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước.

3. Gương mẫu thực hiện và vận động cơ quan, tổ chức, địa phương thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Trường không khói thuốc là trường học không có hành vi hút thuốc và không có việc mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong toàn bộ khuôn viên nhà trường. Trường học không khói thuốc tạo môi trường học tập và làm việc trong lành, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí không có khói thuốc; giúp ngăn ngừa việc bắt đầu hút thuốc lá trong học sinh và giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, cán bộ giáo viên.

Tiêu chí xây dựng trường không khói thuốc bao gồm: Có niêm yết quy định cấm hút thuốc lá tại nơi có nhiều người qua lại; Có treo biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng học, phòng làm việc, phòng ăn, hành lang, cầu thang, các khu công cộng khác trong phòng; Có kế hoạch hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá; Có triển khai các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá; Không có hiện tượng mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong khuôn viên trường học; Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như gạt tàn, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc…; Không nhận sự hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào; Đưa nội dung không hút thuốc vào tiêu chí bình xét thi đua cán bộ, giáo viên, học sinh… (khuyến khích); Không có hiện tượng hút thuốc và đầu mẩu thuốc lá trong các lớp học, phòng làm việc và trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.

Chương trình tập huấn cũng đã cung cấp lô trình 6 bước cho các đồng chí cán bộ Đoàn trong nhà trường để xây dựng Trường học không thuốc là, cụ thể là:

CÁC BƯỚC XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC KHÔNG THUỐC LÁ

Bước 1: Thành lập Ban chỉ đạo

Ban chỉ đạo:

Thành phần Ban giám hiệu nhà trường ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo. Thành phần Ban chỉ đạo bao gồm: hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng làm trưởng Ban, các thành viên gồm đại diện công đoàn, đoàn thanh niên, Hội SV, cán sự lớp..

Nhiệm vụ:

Xây dựng kế hoạch hoạt động Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL)

Chỉ đạo và trực tiếp triển khai các hoạt động

Theo dõi, giám sát

Quyết định khen thưởng cá nhân, đơn vị làm tốt; xử phạt nghiêm minh những cá nhân, đơn vị không chấp hành theo quy định của nhà trường…

Bước 2: Điều tra khảo sát về tình hình PCTH thuốc lá

Mục đích: Đánh giá thực trang sử dụng thuốc lá, kiến thức, thái độ, hành vi sử dụng thuốc lá của học sinh, cán bộ, giáo viên và tình hình PCTH thuốc lá.

Nội dung:

Số lượng cán bộ, giáo viên, học sinh hút thuốc.

Các địa điểm thường xảy ra hành vi hút thuốc.

Nhận thức của học sinh, cán bộ, giáo viên về tác hại của thuốc lá

Trường học đã ban hành quy định cấm hút thuốc chưa?

Trường học đã có hệ thống biển báo cấm hút thuốc chưa?

Vị trí treo biển báo và nội dung của biển báo có phù hợp không?

Thực trạng hút thuốc trong trường học.

Bước 3: Xây dựng nội quy; kế hoạch PCTHTL

Nội quy:

Quy định cấm hút thuốc hoàn toàn tại các khu vực trong nhà của trường ĐH, CĐ, HV.

Quy định về những hình thức phạt những người vi phạm.

Quy định về việc cấm nhận tài trợ của các công ty thuốc lá dưới mọi hình thức.

Phân công cán bộ, giáo viên/sinh viên chịu trách nhiệm giám sát thực hiện nội qui.

Xác định rõ hiệu lực về thời gian của nội qui.

Kế hoạch thực hiện

Xác định mục tiêu hoạt động

Xác định các hoạt động cụ thể: lồng ghép giảng dạy trọng giờ ngoại khoá, tổ chức các hoạt động ngoại khoá, đội tuyên truyền, truyền thông…

Xác định thời gian/địa điểm thực hiện các hoạt động

Xác định trách nhiệm thực hiện của từng thành viên trong trường

Xác định nguồn kinh phí để tổ chức hoạt động

Bước 4: Phổ biến nội quy

– Mục đích: nhằm thông tin rộng rãi đến cán bộ, giáo viên và sinh viên trong toàn trường về nội quy và các hoạt động thực hiện xây dựng trường học không khói thuốc.

– Các hình thức phổ biến nội quy

Đối với cán bộ giáo viên:

Thông báo chính thức thông qua cuộc họp các tổ/phòng/ban.

Niêm yết nội quy tại văn phòng giáo viên, hội trường, cổng bảo vệ.

Đối với sinh viên:

Phát động phong trào không hút thuốc gắn với học tập và rèn luyện thể chất.

Thông báo bằng văn bản cho từng khoa, từng lớp;

Niêm yết nội quy tại lớp học…

Bước 5: Triển khai các hoạt động hỗ trợ

* Các hoạt động chung trong toàn trường:

1. Tổ chức Lễ phát động hưởng ứng xây dựng trường học không khói thuốc lá.

Mục tiêu của lễ phát động nhằm:

Phổ biến các kiến thức về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, kinh tế và môi trường;

Cung cấp tới toàn thể cán bộ, giáo viên và sinh viên những thông tin về lợi ích của việc xây dựng trường học không khói thuốc lá.

Phổ biến các chính sách của nhà nước, nội qui/qui định của trường về thực hiện trường học không khói thuốc lá.

Phổ biến kế hoạch thực hiện, giám sát và duy trì trường học không khói thuốc.

Kêu gọi toàn trường hưởng ứng xây dựng trường học không thuốc lá.

Đề nghị đại diện các phòng, ban, lớp học hoặc cá nhân cam kết thực hiện quy định không hút thuốc lá tại trường học.

2. Gắn biển “cấm hút thuốc”; treo panô, áp phích về xây dựng môi trường không khói thuốc ở các vị trí dễ quan sát trong trường học.

3. Xây dựng góc truyền thông phòng chống tác hại thuốc lá: Trưng bày các tài liệu như bài viết, bài báo, bản tin, tranh ảnh, mô hình.

4. Hoạt động truyền thông hưởng ứng ngày thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá

* Các hoạt động truyền thông với cán bộ, giáo viên:

Tuyên truyền: Tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề về trường học không khói thuốc.

Vận động: Các tổ chức Đảng, công đoàn, thanh niên thông qua các họat động tập thể vận động các thành viên của mình hưởng ứng phong trào xây dựng trường học không khói thuốc lá; giáo viên không hút thuốc trong trường học và tiến tới bỏ thuốc.

Đăng ký thi đua:

Ban chỉ đạo PCTHTL xác định chỉ tiêu, xây dựng tiêu chí thi đua cho tập thể và cá nhân

Các cá nhân, tập thể đăng ký thi đua xây dựng trường học không khói thuốc.

Khen thưởng, động viện cá nhân, tập thể thực hiện tốt quy định cấm hút thuốc, có thành tích trong công tác PCTH thuốc lá

* Các hoạt động truyền thông với sinh viên:

Tuyên truyền: Tổ chức các buổi giao lưu, diễn đàn về tác hại thuốc lá, nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt ngoại khóa, thi tìm hiểu về tác hại của việc sử dụng thuốc lá.

Xây dựng các nhóm cán bộ nòng cốt trong sinh viên tuyên truyền phòng chống tác hại thuốc lá.

Tổ chức câu lạc bộ văn, thơ không thuốc lá ; Biểu diễn văn nghệ về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Tuyên truyền về tác hại của sử dụng thuốc lá trong các sự kiện thể thao của trường và giữa các trường.

Bước 6: Giám sát và đánh giá

Có hệ thống biển báo cấm hút thuốc, nội qui/qui định tại các lớp học, hành lang, trong các phòng làm việc của cán bộ, giáo viên của trường?

Biển báo cấm hút thuốc có được gắn tại các vị trí dễ thấy không?

Có gạt tàn thuốc lá và đầu mẩu thuốc lá tại lớp học, hành lang, sân trường hoặc trong phòng làm việc của cán bộ, giáo viên không?

Sinh viên, cán bộ giáo viên, khách đến liên hệ còn hút thuốc trong khuôn viên trường không? Bao nhiêu trường hợp vi phạm.

Thường xuyên tổ chức đánh giá tổng kết, khen thưởng và nhắc nhớ tại đơn vị

Các cấp bộ Đoàn và Nhà trường cần tích cực thường xuyên phối hợp để bảo vệ sức khỏe và tạo thói quen, nhận thức tốt cho các bạn học sinh sinh viên về thuốc lá, tác hại thuốc là và Luật phòng chống thuốc lá.